İT şirkətlərinin öz xidmətlərinə çıxışını məhdudlaşdıran ABŞ-ın birtərəfli sanksiyaları sanksiyaya məruz qalan dövlətlərin sakinlərinin məlumat əldə etmək hüququnu pozur. Bu barədə BMT-nin insan haqları üzrə ekspertlərinin Cenevrədə dərc olunmuş bəyanatında deyilir.
“Birtərəfli ABŞ hökumətinin sanksiyaları səbəbindən onlayn məhsul və xidmətlərə çıxışı məhdudlaşdıran İT şirkətlərinin sıfır risk siyasəti və həddindən artıq uyğunluğu” insan hüquqlarının pozulmasına gətirib çıxarır, ekspertlər qeyd edir. “Sanksiyaya məruz qalan ölkələrin ərazisində yerləşən bütün şəxslərə tətbiq edilən məhdudiyyətlərin hərtərəfli xarakteri və onların birbaşa ekstraterritorial təsiri əhalinin ən həssas qruplarının insan hüquqlarının həyata keçirilməsinə sarsıdıcı təsir göstərir”, – deyə məlumatda bildirilir. Söhbət “onlayn kommunikasiyalar və veb-resurslar üçün proqram təminatına girişin məhdudlaşdırılmasından, habelə beynəlxalq təşkilatların internet səhifələrinə, o cümlədən BMT orqanlarının və agentliklərinin internet səhifələrinə sanksiya altında olan ölkələrin ərazisindən girişin bloklanmasından” gedir.
Mütəxəssislərin fikrincə, ABŞ-ın ixraca nəzarət qanunlarını pozduğu iddia edilən böyük cərimələr, habelə ümumi lisenziyalar əsasında sanksiyalar rejiminə istisnaların həyata keçirilməsində texniki çətinliklər İT şirkətlərini “sanksiyaya məruz qalan ölkələrdə fəaliyyətlərini dayandırmağa və ya tamamilə dayandırmağa” məcbur edir. Onlar vurğulamışlar ki, birtərəfli məcburi tədbirlərin miqyasının artması və onların ikinci dərəcəli sanksiyalar vasitəsilə həyata keçirilməsi sanksiyalara məruz qalan ölkələrin əhalisini beynəlxalq təşkilatların, o cümlədən BMT-nin internet səhifələrinə daxil olmaqdan faktiki olaraq məhrum edib. Bəyanat müəllifləri xatırladıblar ki, BMT-nin internet resurslarına girişə mane olmaq təşkilatın nizamnaməsinin əsas prinsiplərini pozur.
Sənədi BMT-nin birtərəfli məcburiyyət tədbirləri üzrə xüsusi məruzəçisi Yelena Dovqan və onun həmkarları – insan hüquqları və beynəlxalq həmrəylik üzrə müstəqil ekspert Sesiliya Baye və mədəni hüquqlar üzrə xüsusi məruzəçi Aleksandra Xantaki imzalayıblar.
(Tass)